images
2. ULUSLARARASI AVRASYA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KONGRESİ
KAZOVA (TOKAT) ve YAKIN ÇEVRESİNDE GÖZLENEN EKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLERİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yazarlar:
İsmail BAYRAM Halil İbrahim ZEYBEK Emre DUMAN
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
ISBN:
978-625-6768-11-6
Özet (AI):
Yaşadığımız yüzyılda küresel sıcaklıklardaki artış eğilimi bütün doğal sistemler üzerinde çeşitli nitelik ve ölçekte sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Fakat iklim değişikliği sürecinin çoğunlukla yavaş seyirli ve değişken olması bu sorunların yol açabileceği çevresel felaketleri anlamayı zorlaştırabiliyor. Özellikle kırsal topluluklar bu süreçten en çok etkilenecek gruplardan biri olmasına rağmen iklim değişikliği süreci ve etkileri konusunda en az farkındalığa sahip kesimi temsil ediyor. Bu çalışma genel olarak Kazova (Tokat) çevresinde sıcaklık ve yağışla ilişkili çevre sorunlarını somutlaştırarak kırsal kesimde yaşayanların bu sorunları iklim değişikliği süreciyle ne ölçüde ilişkilendirebildiklerini anlamayı amaçlamaktadır. Çalışma sahanın iklim özelliklerinin değerlendirilmesinde temel veri olarak Tokat ve Turhal meteoroloji istasyonlarına ait (1985-2023) rasat verileri kullanılmıştır. Mann-Kendall testiyle sıcaklık ve yağış trendleri analiz edilmiş; son 38 yıllık rasatların Z skorları hesaplanmıştır. 20 kırsal yerleşmede 100 kişiyle görüşme yapılmış; yaşadıkları çevrede yağış, sıcaklık, vejetasyon, biyoçeşitlilik ve su kaynaklarında gözlemledikleri değişimler sorulmuştur. Çevresel değişimler meteorolojik veriler ve iklim değişikliğiyle ilişkilendirilerek bir kısmı Arcgis 10,5 yazılımıyla haritalanmıştır. Tokat ve Turhal Meteoroloji istasyonlarının rasat verilerine göre (1985-2023) Kazova yöresinin yıllık ortalama sıcaklığı 12,9 °C, yıllık yağış ortalaması ise 431 mm’dir. Mann-Kendall testine göre Kazova’da sıcaklık ortalamaları artma eğilimindeyken, yağış miktarı azalma eğilimindedir. 39 yıllık rasat verilerinin Z skorları son 10 yılda pozitif yönde artış göstermiş 2010, 2014, 2018 yıllarında en yüksek sapma değerlerine ulaşılmıştır. 2024 yılında şubat, nisan ve haziran ayları en sıcak aylar olarak kayıtlara geçerken 39 yılın en sıcak yaz mevsimi yaşanmıştır. Saha çalışmaları neticesinde elde edilen bilgilere göre yöredeki mevsimlik akarsuların akım özellikleri, bitkilerin vejetasyon dönemleri ve tarımsal ürünlerin olgunlaşma süreleri değişmiştir. Yörede ekstrem hava olaylarında, yağış rejimi ve özelliklerinde önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır. Görüşme yapılan insanların %95’i çevresel değişiklikleri doğrularken, %5’i normal olarak değerlendirmiş, %30’u ise sorunları iklim değişikliğiyle ilişkilendirmemiştir.
Anahtar Kelime (AI):
İklim değişikliği
ekolojik değişim
farkındalık
doğal kaynaklar.
2nd INTERNATIONAL EURASIA CLIMATE CHANGE CONGRESS
EVALUATION OF ECOLOGICAL CHANGES OBSERVED IN KAZOVA (TOKAT) AND ITS SURROUNDINGS IN TERMS OF CLIMATE CHANGE
Yazarlar:
İsmail BAYRAM Halil İbrahim ZEYBEK Emre DUMAN
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
ISBN:
978-625-6768-11-6
Özet:
(AI):
The upward trend in global temperatures in the current century is causing problems of various nature and scale for all natural systems. However, the fact that the process of climate change is often slow and variable can make it difficult to understand the environmental disasters that these problems may cause. In particular, rural communities represent one of the groups that will be most affected by this process, yet they are the least aware of the climate change process and its impacts. In general, this study aims to concretize the environmental problems related to temperature and precipitation in the Kazova (Tokat) region and to understand to what extent rural residents can relate these problems to the climate change process. In the evaluation of the climatic characteristics of the study area, the observation data of Tokat and Turhal meteorological stations (1985-2023) were used as the basic data. Temperature and precipitation trends were analyzed by Mann-Kendall test; Z scores of the last 38 years of observations were calculated. 100 people were interviewed in 20 rural settlements and asked about the changes they observed in precipitation, temperature, vegetation, biodiversity and water resources in their environment. Environmental changes were associated with meteorological data and climate change and some of them were mapped with Arcgis 10.5 software. According to the observation data of Tokat and Turhal Meteorological stations (1985- 2023), the average annual temperature of Kazova region is 12.9 °C and the average annual precipitation is 431 mm. According to the Mann-Kendall test, the average temperature in Kazova tends to increase while the average precipitation tends to decrease. The Z scores of 39 years of observation data have increased positively in the last 10 years, with the highest deviation values reached in 2010, 2014 and 2018. In 2024, February, April and June were recorded as the hottest months and the hottest summer season in 39 years was experienced. According to the information obtained as a result of field studies, the flow characteristics of seasonal rivers in the region, vegetation periods of plants and ripening periods of agricultural products have changed. Significant differences have emerged in extreme weather events, precipitation regime and characteristics in the region. While 95% of the people interviewed confirmed environmental changes, 5% evaluated them as normal, and 30% did not associate the problems with climate change.
Anahtar Kelime :
Climate change
ecological change
awareness
natural resources.