I. Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Sempozyumu
Girit Prinias A Tapınağında Geç Hitit – Suriye Etkileri
Yazarlar:
Leman Altuntaş BÜYÜKYILDIRIM
Yayıncı:
Erzurum Üniversitesi Yayınları
Özet:
Girit, Akdeniz'in beşinci büyük adası ve günümüz Yunanistan'ının bir parçasını oluşturan adaların en büyüğüdür. Minos kültürünün ortaya çıktığı ve böylelikle Doğu Akdeniz’in en önemli kültürlerinden birine ev sahipliği yaptığını söylemek mümkündür. Bu yazı konunun uzmanları tarafından yayınlanmış çalışmaları temel alan bir derlemedir. Yunan tapınaklarının en eskilerinden biri olan Prinias A tapınağının taşıdığı Güneybatı Asya kökenli etkileri tartışmaktadır. Son yıllarda yayınlanmış olan makalelerde özellikle üzerinde durulan Mısır etkisinin yanısıra uzunca bir süre gözardı edilmiş olan Geç Hitit etkisidir. Doğu kökenli etkiler Mısır, Fenike, Asur ve hatta Urartu olarak tanımlanırken Geç Hitit devletlerinden uzun süre söz edilmemiştir. Mısır'ın Yunan sanatı üzerindeki etkileri, daha gelişmiş bir kültür olarak kabul edilmesiyle orantılı olarak kolayca benimsenmiştir. Ancak son dönemde yapılan araştırmalar, Geç Hitit etkisinin önemini vurgulayarak, Yunan sanatı ve mimarisi üzerinde yeni bir etki kaynağı olarak görülmesini sağlamıştır. M.Ö. 8. yüzyıl sonrası belirginleşen bu etkiler, Yunan sanatçılarının yabancı kültürlerden hem sanat hem de mimari açıdan en yoğun etkileşimi aldıkları bir zaman dilimini temsil etmektedir. M.Ö 7. yüzyılda Prinias A Tapınağı'nın mimari heykellerindeki dış kaynaklı etkiler oldukça dikkat çekicidir. Bu çalışma da Yunan tapınağı cella'sının tasarımında etkili olmuş veya olabilecek Geç Hitit ve Suriye yapı geleneklerinin genellikle göz ardı edilen yönleri yayınlanmış olan kaynaklardan derlenerek ortaya konulacaktır.
