image
images
0.0
Yazarlar:
Feza ARIKAN Cafer BUDAK
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Akademik Paylaşım Platformu Publishing House - APP Publications
Dil:
ISBN:
978-625-6997-46-2
Özet:
İyonküre, sismik, jeomanyetik ve yerçekimi hareketliliğ nedeniyle yukarıdan ve güneş rüzgarı nedeniyleaşağıdan gelen kuvvetlere maruz kalmaktadır. Üst havaküre ve iyonküre, bu kuvvetlerin bir sonucu olarak bozulmakta ve orta ve büyük ölçekli anomalilere/düzensizliklere maruz kalmaktadır. Bu bozulmaların bazıları, belirli bir frekans, süre ve hızda hareket eden iyonküresel dalga benzeri salınımlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bozulmalar, Yerküresel Konumlandırma Sistemi'nden elde edilen iyonkürenin Toplam Elektron İçeriği (YKS-TEİ) kullanılarak belirlenebilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı-Aktif (TUSAGA-Aktif) istasyonlarından elde edilen İyonosfer Araştırma Laboratuvarı TEİ verileri (IONOLAB-TEİ), 2023 Kahramanmaraş depremlerindeki sismik hareketliliğin neden olduğu bu bozulmaların uzaysal-zamansal analizini yapmak için kullanılmıştır. IONOLAB-Hızlı Fourier Dönüşümü (IONOLAB-FFT), depremlerden önceki beş gün boyunca ve depremlerin olduğu gün ve bir sakin gün boyunca, depremin etki bölgesinin içinde bulunan 15 TUSAGA- Aktif istasyonundan alınan IONOLAB-TEİ verilerine uygulanmıştır. Deprem periyodunda en yüksek frekansların yaklaşık 0,3 mHz'de kümelendiği ve bunun da 55.5 dakikalık bir periyoda denk geldiği gözlemlenmiştir. Deprem periyodunda, özellikle deprem gününden üç gün önce, dalga benzeri deprem öncesi bozulmaların maksimum süresinin 600 dakikaya ulaştığı ve bu bozulmaların süresinin de yaklaşık 10 saate denk geldiği gözlenmiştir. Bu çalışma TÜBİTAK EEEAG 124E027 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir.
Anahtar Kelime (AI):
İyonküre
Kahramanmaraş depremleri
sismik bozulma
Hızlı Fourier Dönüşümü.
INTERNATIONAL 8th USBİLİM HEALTH, ENGINEERING AND APPLIED SCIENCES CONGRESS
Yazarlar:
Feza ARIKAN Cafer BUDAK
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Akademik Paylaşım Platformu Publishing House - APP Publications
Dil:
ISBN:
978-625-6997-46-2
Özet:
(AI):
The ionosphere is subject to forcing from the solar wind above and from below due to seismic, geomagnetic and gravitational activity. The upper atmosphere and ionosphere are disturbed and subject to medium and large-scale anomalies/ irregularities as a result of these forces. Some of these disturbances manifest as ionospheric wave-like oscillations that travel at a specific frequency, duration and velocity. These disturbances can be identified using ionospheric Total Electron Content obtained from Global Positioning System (GPS-TEC). In this study, Ionosphere Research Laboratory-TEC (IONOLAB-TEC) obtained from Turkiye National Permanent GNSS Network-Active (TNPGN-Active) stations is used to perform a spatiotemporal analysis of these disturbances caused by the seismic activity in the 2023 Kahramanmaraş earthquakes. IONOLAB-Fast Fourier Transform (IONOLAB-FFT) is applied to IONOLAB-TEC data from 15 TNPGN-Active stations situated inside the earthquake's impact zone during the five days before the earthquakes and on the day of the earthquakes and the quiet day. It is observed that during the earthquake period, the highest frequencies accumulate about 0.3 mHz which corresponds to a period of 55.5 minutes. The maximum duration of the wave-like pre-earthquake disturbances during the earthquake period, especially three days before the earthquake day, can reach 600 minutes, which is roughly equivalent to 10 hours. This study is supported by TUBITAK EEEAG grant 124E027.
Anahtar Kelimeler:
(AI):
Ionosphere
Kahramanmaraş earthquakes
seismic disturbance
Fast Fourier Transform