0.0
TOZ BİR POLİMERLE MUAMELE EDİLEN BENTONİT KİLİNİN ŞİŞMESİNE KARIŞTIRMA YÖNTEMLERİNİN ETKİSİ
Yazarlar:
Abdulkadir KAYNAK
R. Kağan AKBULUT
Fatih IŞIK
Tarık KARA
Yayıncı:
Akademik Paylaşım Platformu Publishing House - APP Publications
Özet:
Şişen zeminler, özellikle kuru ve yarı kurak ortamlarda, tüm dünyada bulunan en problemli zeminlerden biridir. Yağışlı sezonda su içeriğindeki değişime bağlı olarak şişen zeminlerin hacimlerinde önemli değişimler meydana gelir. Suyu absorbe edebilen oldukça aktif kil minerallerinin varlığı, genel olarak bu tip zeminin şişmesine neden olur. Bu durum, şişen zeminler üzerine inşa olunan hafif yapılar (tek katlı yapılar), bahçe duvarları, havaalanları pistleri, altyapı tesisleri, karayolları, tüneller, oyun parkları gibi birçok mühendislik yapısında stabilite, oturma, çatlak oluşumu vb. problemlere neden olmaktadır. Bu nedenle, yapıların inşasından önce şişme potansiyelinin değerlendirilmesi ve şişen zeminlerin stabilizasyonu kritik önem taşımaktadır. Son yıllarda şişen zeminler polimer esaslı katkılarla stabilize edilmeye çalışılmıştır. Bu bildiride, toz bir polimerle muamele edilen bentonit kilinin şişme davranışına etki eden karıştırma yöntemleri incelenmiştir. Bu amaçla, literatüre uygun olarak iki farklı karıştırma yöntemi belirlenmiştir. 1. Yöntem; bentonit ve polimer kuru olarak bir kapta homojen olacak şekilde karıştırılmış ve daha sonra su ilave edilmiştir. 2. Yöntem; polimer öncelikle belirlenen miktarda su ile karıştırılmış ve daha sonra bu hazırlanan süspansiyon bentonite ilave edilerek karıştırılmıştır. Deneysel çalışmada bentonitin şişme potansiyelini azaltmak amacıyla farklı oranlarda (%0, %1, %3, %10 ve %20) toz polimer ilave edilmiştir. Bu iki farklı karıştırma yöntemine göre hazırlanan numuneler, sabit bir nem ve sıcaklıkta 1 gün kürlendikten sonra şişme deneyine tabi tutulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, genel olarak polimer oranı arttıkça şişme yüzdesi her iki karıştırma yönteminde de azalmıştır. Ancak, 2. Karıştırma yöntemi daha efektif sonuç verdiği tespit edilmiştir. Katkısız numunenin (P0) şişme yüzdesi değeri %113,5 olarak belirlenmiş olup, 1. karıştırma yönteme göre en yüksek katkı oranında (P20) katkısız numuneye göre %18,8 azalarak %94,7’ye düşmüştür. Diğer bir değişle şişme yüzdesi, P0’da %113,5 iken P20’de bu değer %94,7’ye düşmüştür. Diğer taraftan, yine aynı katkı oranında (P20) 2. Karıştırma yöntemine göre şişme yüzdesi ise yaklaşık %60 azalarak %53,6 değerine inmiştir. Bu sonuçlar, polimer katkısının bentonitin şişme potansiyelini yüksek oranlarda azalttığı tespit edilmiştir. 2. karıştırma yöntemi ile hazırlanan numunelerde, kil daneleri ile polimerin daha iyi bağ kurduğu deneysel verilerden anlaşılmaktadır. Bu açıdan değerlendirildiğinde, problemli zeminlerin iyileştirilmesinde toz polimerin kullanılabilirliği inşaat mühendisliği uygulamaları açısından önem arz etmektedir.