KARADENİZ 16.ULUSLARARASI SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ

Academy Global Publishing House

Son yıllarda akıllı teknolojilerin uygulanmaya başlaması ulaştırma sektörü de dahil birçok sektörde önemli değişikliklere neden olmaktadır. Akıllı teknolojiler, nesnelerin interneti, blockchain gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin desteği ile nesnelerin otonom olması için büyük veri, makine öğrenimi gibi yapay zekâ ve veri bilimi teknolojilerinin uygulamalarını ifade etmektedir. Günümüzde akıllı teknolojilerin birçok uygulaması, çeşitli lojistik operasyonlarında ve ulaştırma sistemlerinde verimliliğin ve etkinliğin arttırılması hususunda ümit vaat etmektedir. Ulaştırma sektöründe yapay zekanın kullanılması ile nüfus artışı nedeniyle artan ulaştırma faaliyetlerinin ortaya çıkardığı bazı problemlerin giderilmesi veya azaltılması amaçlanmaktadır. Bu problemlerden bazıları karbondioksit emisyonları, çevresel olumsuz etkiler, seyahat talebindeki artış, güvenlik endişeleri gibi problemlerdir. Problemlerin çözümü ise bu problemlere ilişkin verilerin sağlıklı bir şekilde elde edilerek analiz edilip, çözüm yollarının üretilmesinden geçmektedir. Yapay zekâ sayesinde bu daha etkin verimli bir şekilde çözüme ulaştırılabilmektedir. Ulaştırma alanında yapay sinir ağları, genetik algoritmalar, simüle edilmiş tavlama, yapay bağışıklık sistemi, karınca kolonisi optimizasyonu, arı kolonisi optimizasyonu ve bulanık mantık modeli gibi yapay zekâ yöntemleri kullanılmaktadır. Yapay zekâ uygulamalarının başarısı, veriler ile yapay zekâ arasındaki ilişkilerin ve ulaşım sisteminin özelliklerinin ve değişkenlerin iyi anlaşılmasına bağlıdır. Çalışmada ulaştırma sektöründe verimliliğin arttırılmasında akıllı teknoloji uygulamalarının sağladığı katkılar belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, ulaştırma sektöründe yaşanan problemlerin çözümünde uygulanan yapay zekâ metotlarına genel bir bakış sunulmakta ve bu uygulamaları gerçekleştirilmesi sürecinde karşılaşılan sınırlamalara ve sorunlara yer verilmektedir.

2024

ŞAKİR MİRZA, İBRAHİM ETHEM DAĞDEVİREN