II. ULUSLARARASI EGZERSİZ VE SPOR BİLİMLERİ KONGRESİ EGZERSİZ VE SPOR BİLİMLERİ
TÜRK MİTOLOJİSİNDE HAYVAN SEMBOLİZMİNİN GELENEKSEL OYUNLARDAKİ TEZAHÜRÜ: MÜNGÜZ MÜNGÜZ OYUNU ÖRNEĞİ

Yazarlar:
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Ordu Üniversitesi Yayınevi
ISBN:
978-625-98122-3-6
Özet (AI):
Geleneksel oyunlar, mitsel öyküleri içinde barındıran ve kültürün tarihsel süreçlerinde yinelenen eylemler bütünü olarak varlığını sürdürmektedir. Toplumların yaşamı anlamlandırma ve öykülemeleriyle oluşan mitler, eylemlere de dönüşmekte ve geleneksel oyunların alt metinlerinde bu öykülemelerin sembolik izlerine rastlanmaktadır. Mitolojik izlerin Türk kültüründeki yapısı, geçmişten günümüze önce sözlü daha sonra yazılı kaynaklarla aktarılmış ve bu kaynakların alt metinleri incelendiğinde mitik yapıların varlığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda yazılı kaynaklardan biri de Türk kültürünün ilk yazılı kaynaklarından olan Dîvânu Lugâti’t-Türk’tür. Dîvânu Lugâti’t-Türk’te yer alan oyuna dair fiillerin yanı sıra on bir oyun/spordan biri de Müngüz Müngüz oyunudur. Müngüz Müngüz oyunu, etimolojik olarak boynuz demek olup Türk mitolojisindeki kutsal sayılan boynuzlu hayvanları işaret etmesi sebebiyle önemli bir mitolojik yapıyı barındırmaktadır. Eski Türklerin yaşamı anlamlandırma ve var olan canlıları yaşamlarının belirli dönemlerinde kutsallaştırmalarıyla köklü bir hayvan kutsallığı ortaya çıkmıştır. Devlet sisteminden dini inanışlara, yaşamsal ihtiyaçlardan eğlenceye değin kutsal hayvanların ve özellikle de boynuzlu hayvanların ve boynuzun Türk kültüründeki yeri zengin bir mitolojik perspektif sunmaktadır. Bu çalışmada ilk yazılı kaynaklarda yer alan oyunların, oyun kültürü açısından önemine değinilecektir. Diğer yandan Müngüz Müngüz Oyunu temelinde geyik, keçi, koç, boğa vb. boynuzlu hayvanların hayvan kutsallığı bağlamında Türk kültüründeki yeri ve önemi üzerinde durulacaktır. Aynı zamanda Türk mitolojisinin kutsal hayvan ve bu hayvanların geleneksel oyunlara yansıyan yapısı hakkında incelemelerde bulunulacaktır. Sonuç olarak geleneksel oyunların Türk kültürü ve mitolojisindeki önemi, boynuzlu hayvanların kutsallığının somut bir örneği olan müngüz müngüz oyunu üzerinden ortaya konulmuş ve geleneksel oyunların alt metinlerinde yer alan mitolojik semboller çeşitli oyun örnekleriyle tespit edilmiş olacaktır. Sonuç olarak oyunun mitolojik morfolojisine dair değerlendirmede bulunulup oyunun alt metnindeki işlevlerinin yanı sıra eğitim yönünden işlevselliğinin gerekliliğine ve oyunun kültürel aktarım aracı olarak kullanılabileceği üzerinde durulmuş ve önerilerde bulunulmuştur.

II.INTERNATIONAL CONGRESS ON EXERCISE AND SPORTS SCIENCES EXERCISE AND SPORTS SCIENCES
MANIFESTATION OF ANIMAL SYMBOLISM IN TURKISH MYTHOLOGY IN TRADITIONAL GAMES: THE EXAMPLE OF MÜNGÜZ MÜNGÜZ GAME

Yazarlar:
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Ordu Üniversitesi Yayınevi
ISBN:
978-625-98122-3-6
Özet:
(AI):
Traditional games continue to exist as a whole of repeated actions within the historical processes of culture, containing mythical stories. The myths created by societies through their ways of making sense of life and narrating it are transformed into actions, and in the subtexts of traditional games, symbolic traces of these narratives can be found. The structure of mythological traces in Turkish culture has been passed down from the past to the present through oral and then written sources, and when the subtexts of these sources are examined, the existence of mythical structures has been identified. In this context, one of the written sources is Divânu Lügati't-Türk, one of the earliest written sources of Turkish culture. In addition to the verbs related to games in Divânu Lügati't-Türk, one of the eleven games/sports mentioned is Müngüz Müngüz. The term Müngüz Müngüz etymologically means "horn" and, due to its reference to the horned sacred animals in Turkish mythology, it carries an important mythical structure. The ancient Turks created a deep-rooted animal sanctity by making sense of life and sanctifying certain animals during various stages of their existence. From the state system to religious beliefs, from essential life needs to entertainment, the place of sacred animals, especially horned animals and horns, in Turkish culture offers a rich mythological perspective. This study will discuss the importance of games mentioned in early written sources in terms of game culture. On the other hand, based on the Müngüz Müngüzgame, the role and significance of horned animals such as deer, goats, rams, and bulls in the context of animal sanctity in Turkish culture will be emphasized. At the same time, the study will examine the sacred animals in Turkish mythology and how these animals are reflected in traditional games. As a result, the importance of traditional games in Turkish culture and mythology will be demonstrated through the Müngüz Müngüz game, which is a concrete example of the sanctity of horned animals, and the mythological symbols in the subtexts of traditional games will be identified through various game examples. In conclusion, an evaluation of the mythological morphology of the game will be made, focusing on the functional aspects in the subtext of the game, as well as the necessity of its educational functionality. Furthermore, the game’s potential as a tool for cultural transmission will be discussed, and suggestions will be made.