26. ULUSAL SOSYAL HİZMET SEMPOZYUMU 2024 “YENİ TOPLUMSAL RİSKLER VE BELİRSİZLİKLER ÇAĞINDA SOSYAL HİZMET”
Yayıncı:
Maltepe Üniversitesi Yayınları
Özet (AI):
Kayıp, yıkım veya hasar meydana getirmesiyle bilinen depremler aynı zamanda etkilediği toplumun ve meydana geldiği coğrafyanın rutini ve geleceğinde çok sayıda belirsizlik ortaya çıkarmakta ve bu haliyle farklı sosyal risklere sebep olmaktadır. Bu araştırmanın konusu insan deneyimlerinden hareketle depremin sebep olduğu belirsizlik yaşantılarının saptanması olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda araştırmada deprem sonrası ortaya çıkan gereksinimlerin neler olduğu, hangi belirsizlik yaşantılarının deneyimlendiği, deprem sonrası geçici konaklama merkezlerindeki yaşam koşullarının nasıl olduğu ve tüm bu süreçte afet müdahalesinin nasıl değerlendirildiğinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmanın tamamı karma yöntemle tam eşit statülü ve sıralı desenle tasarlanmıştır. 2020 Elazığ depremini deneyimlemiş 404 katılımcı ile yürütülen araştırmanın ilk safhasında nicel veriler toplanmış, nicel veriler t testi ve anova testine tabi tutulmuştur. Gerçekleştirilen analiz sonucu belirlenen dâhil etme kriterlerine göre 12 katılımcı ile derinlemesine görüşme yapılarak araştırmanın nitel verileri elde edilmiş, söz konusu veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Deprem deneyimi bulunan bireylerin yaşanan afet sonrası barınma, ekonomi, asayiş, kişisel mahremiyet, alt yapı, kişisel ve ortam hijyeni ve eğitim öğretim konularında çeşitli ve kompleks ihtiyaçlarının ortaya çıktığı; bu gereksinimlere bağlı olarak barınma sorunları başta olmak üzere geleceği yapılandırma, eski rutini yakalama ve ekonomik durum hakkında belirsizlikler yaşadıkları ve bu haliyle etkilenenlerin hem psikolojk hem de sosyal olarak desteklenmeye ihtiyaç duydukları saptanmıştır. Öte yandan deprem sonrası kaynakların dağıtımı, bilgilendirmelere erişim, mevcut yasal haklar ve barınma sorunu katılımcılar tarafından afet müdahale sürecine ilişkin eleştirilen temel sorunlar olmuştur. Bilhassa deprem sonrası geçici konaklama merkezinde kalanların toplu yaşam alanında verilen hizmetlere dayanak olan politikalar ile toplu yaşama dair adaptasyon sorunları afet sonrası yaşamlarındaki belirsizliğin kaynağını oluşturmaktadır. Bu araştırma kapsamında elde edilen bulgular neticesinde deprem gibi afetlerin; etkilediği toplum ve coğrafyada yalnızca kayıp, hasar ve yıkıma sebebiyet vermediği, insanların günlük rutinlerinden gelecek planlarına, temel gereksinimlerini karşılamadan değişen yaşam koşullarına adaptasyona kadar birçok konuda belirsizlik ortaya çıkardığı, söz konusu belirsizlik yaşantıların etkilenenleri önemli sosyal risklerle karşı karşıya getirdiği anlaşılmıştır. Çalışma; saptanan sosyal riskler karşısında yetersiz kalan mevcut sosyal politikalarda iyileştirilmesi gereken konular ve gelecek araştırmalar hakkında önerilerle sonlandırılmıştır.
