Bandırma’da 112 Acil Sağlık Hizmetleri Kullanımı

Uluslararası Bandırma ve Çevresi Sempozyumu

Son yıllarda sağlık hizmetlerinde yaşanan gelişmelere paralel olarak hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde de büyük ilerlemeler kaydedilmiştir. Türkiye'de hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinin büyük çoğunluğu Sağlık Bakanlığı'na bağlı 112 Acil Sağlık ambulansları tarafından verilmektedir. Bu çalışma, Türkiye'nin en büyük ilçelerinden biri olan Bandırma'daki 112 acil sağlık hizmetlerinin genel durumunun değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma için Balıkesir Sağlık Müdürlüğü'nden yazılı izin alınmıştır. Geriye dönük tanımlayıcı nitelikteki bu çalışmada, Balıkesir İl Sağlık Müdürlüğü 112 İl Ambulans Komuta Kontrol Merkezinden alınan 2017 yılı verileri kullanılmıştır. 2018 yılında açılan yeni istasyonla birlikte Bandırma'da toplamda 6 acil sağlık istasyonu ve biri yedek olmak üzere 7 ambulans hizmet vermektedir. 2017 yılı toplam vaka sayısı 14951'dir. Kentsel vakalara zamanında ulaşım (0-10 dk.) başarı oranı % 97.46, kırsal vakalara zamanında ulaşım (0-30 dk.) başarı oranı % 93.68'dir. Çağrı nedenlerine bakıldığında, medikal nedenler (% 81.4), diğer kazalar (% 7) ve trafik kazaları (% 6) ilk üç sırayı almaktadır. Vakalar ön tanılarına göre dağılımı değerlendirildiğinde, ilk üç sırayı diğer (% 40), travma (% 10.4) ve psikiyatrik (% 8.3) vakalar almıştır. Ambulans hizmetlerinden faydalananların % 58.2'sini erkekler, % 41.8'ini kadınlar oluşturmaktadır. Ambulans hizmetlerinden en çok 20-24 yaş ve 65 yaş ve üzeri vatandaşların kullandığı belirlenmiştir. Vakaların büyük çoğunluğu 16:00-00:00 saatleri arasında (% 42) çıkmaktadır. 112 acil sağlık hizmetleri ortak çağrı merkezinde hizmet vermekte olup, diğer acil hizmetli veren kurumlar da (yangın, sağlık, güvenlik-asayiş, vd.) dâhil olmak üzere gelen çağrıların % 58'i asılsızdır. Ambulans kullanımının sonuçları değerlendirildiğinde vakaların % 55,6'sı hastaneye nakledilmiş, % 11.6'sı başka bir hastaneye sevk edilmiş ve % 10.2'si ise nakil reddi olarak kayıtlara geçmiştir. Türkiye geneline bakıldığında, 112 ambulans başına düşen nüfus 16491 iken, Bandırma'da bu sayı 25413'dır. 112 ambulans başına düşen vaka sayısının Türkiye ortalaması 1028, Bandırma'da 2491'dir. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde, Bandırma'da 112 ambulans hizmetlerinin yoğun bir şekilde verildiği ve nicelik olarak yetersiz olduğu görülmektedir. İnsan hayatının söz konusu olduğu, ihmalin ve zaman kaybının yer olmadığı acil sağlık hizmetlerinde, çalışanların daha rahat ve motive çalışabilmeleri, aynı zamanda vatandaşlara sunulan acil sağlık hizmetleri kalitesinin de arttırılabilmesi için istasyon ve ambulans sayılarının arttırılması gerektiği düşünülmektedir.

2018

Gökhan ABA , Fehim GÖZE