Hollanda Bağlamında Göçmen Kimliği

4. ATLAS International Congress on Social Sciences

Avrupalı Müslüman Türklerde kimlik olgusunu irdeleyen çalışmasında Çınar, "Avrupa'da sekülerizm ve kapitalizmin baskın etkisiyle dinlere ve özellikle İslam dinine karşı olumsuz tutumundan dolayı, Müslümanları öteki olarak gösteren uç radikal tutumların öne çıkarıldığını" belirtiyor (Çınar, 2017: 98). Bu çerçevede İslam, giderek daha çok radikalleşme ve şiddet bağlamında ele alınıp bir "sorun" olarak kavramsallaştırılıyor. Çınar'a göre, bu nedene bağlı olarak, sürekli hapishaneler, okullar ve banliyöler gibi sorunların yuvası konumundaki yerlerle, yabancılar ya da göçmenler, özellikle de Müslümanlar özdeşleştiriliyor. Ancak nedense, bulunduğu topluma uyum gösterme eğiliminde olan ve fakat kamusal tartışmalarda yer almayan, çoğunluk toplumuyla bir kopuş yaşamayan, öteki ile karşılaşma arzusu içinde olan orta sınıf Müslüman göçmen yurttaşlar, göz ardı ediliyor. Esasen bu grup, Müslüman kimliğini, hatta ayırt edici ve kendini kabul ettirme yolunda hızla ilerleyen önemli bir kesimi oluşturmaktadır. Sıradan Müslümanlar da diyebileceğimiz bu kesim, yerleştikleri ülkeye uyum sağlamış, ülkenin dilini ve kültürel kodlarını iyi bilen, iyi eğitim almış, meslek ve iş sahibi göçmenleri kapsar. Fakat din ve kültürel kodlarını uygulamak istediklerinde, çoğunluğun yanında erimedikleri ve farklı toplumsal davranışlarıyla daha da dikkat çekip göze batar duruma geldikleri görülür. Bu durumda, göçmen kimliği ortaya çıkmakta; bu kimlik hem kendini tanımlayıp belirlemekte hem de çoğunluk kültürü tarafından tanımlanıp yer belirlenmesine maruz tutulmaktadır. Kimliğin tanımlanması, genel olarak bir tehdit algısı ile birlikte koşut biçimde gerçekleşir. Böylece, göçmen kimliği, sürekli sorun, eksiklik ve engel kavramlarıyla birlikte anılır. Bu çalışmada, bu sürecin nedenleri ve etkileri üzerine bir gerekçelendirme ve çözümleme yapılarak tartışma yürütülecektir. Nedenler ve etkiler, söz konusu göç olgusunun oluşumu ve gelişimi üzerine ışık tutacaktır.

2019

Mustafa GÜLEÇ