Türkçe Ders Kitaplarındaki Öyküleyici Metinlerde Yer Alan Karakterler Üzerine Bir İnceleme

Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi

Türkçe öğretiminin programda belirtilen hedeflerine Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler ve bunlarla ilgili etkinlikler aracılığıyla ulaşılmaktadır. Ayrıca, ders kitaplarında yer alan bu metinler okuma alışkanlığı olmayan birçok çocuğun okuduğu tek yazınsal ürünler olabilmektedir. Bu nedenle Türkçe ders kitaplarına konulacak olan metinler seçilirken ilgili yaş grubunun ihtiyaçları, ilgileri, beklentileri ve yaşının gereği tüm karakteristik özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Türkçe ders kitaplarında çocukların genel olarak daha çok okumayı tercih ettikleri tür olan öyküleyici metinlerin (roman, hikaye, masal, efsane, destan vb.) birçok örneği yer alır. Öyküleyici metinler, karakterler etrafında gelişen gerçek ya da hayal ürünü olayların anlatıldığı metinler olmasından dolayı okuması çocuklar tarafından ilgi çekici bulunan metinlerdir. Öyküleyici metinlerde karakter önemli bir ögedir. Karakterlerin okuyucu grubunun gerçeklik algısını bozmaması, hayatın içerisinden olması, okuyucuya rol model olabilecek ya da ibret alınacak özelliklere sahip olması, farklı tür, cinsiyet ve yaş gruplarını temsil etmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinler; toplam karakter sayısı, ana karakter(ler)in yaşı, cinsiyeti, eğitim, sağlık ve ekonomik durumu, milliyet ve gösterdiği temel davranış özellikleri bakımından incelenecektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman inceleme yöntemi kullanılmış ve veriler belirlenen özellikler açısından içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın verileri 2018-2019 eğitim öğretim yılında 5, 6, 7 ve 8. Sınıflarda kullanılan Milli Eğitim Bakanlığı Yayınlarına ait toplam dört Türkçe ders kitabından edinilmiştir.

2019

Veli Kutay