Oecd Ülkelerinde Sağlık Hizmetleri Etkinliğinin Değerlendirilmesi

3. Uluslararası 13. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi

ÖZ Amaç: Gerek ülkemizde gerekse de dünyada nüfusun yaşlanması, hastalık yapısının değişmesi, sağlık hizmetleri maliyetlerinin artması, birey ve toplum bazında sağlık hizmetlerinden beklentilerin değişmesi gibi faktörler başta olmak üzere sağlık sistemi ve çevresinde meydana gelen gelişmeler, sağlık hizmet sunucularını ve sağlık sistemlerini etkin kaynak kullanımı ve verimlilik noktasında zorlamaktadır. Dahası son zamanlarda sağlık sektöründe yapılan performans değerlendirme çalışmalarında etkinlik ve verimlilik kavramları performans değerlendirmenin alt boyutları olarak ele alınmaktadır. Dolayısıyla sağlık hizmetlerinde etkinlik ve verimliliğin incelenmesi, mevcut sorunların tespiti ve ortadan kaldırılması adına geliştirilecek olan plan ve politikalar için oldukça önem arz etmektedir. Bu kapsamda, bu çalışmanın amacı OECD (Organisation for Economic Cooperation and Development) üyesi ülkelerin sağlık hizmetlerinde etkinlik düzeylerini ele almak ve mevcut sorunların çözümüne yönelik önerilerde bulunmaktır. Yöntem: Sağlık birçok sektörün aksine çok sayıda girdi ve çıktının olduğu karmaşık bir alandır. Bu kapsamda, sağlık sistemlerinde etkinlik ölçümü için Veri Zarflama Analizi (VZA) son derece etkili bir yöntem olarak ele alınmaktadır. VZA ile ölçeğe göre sabit (CCR) ve/veya değişken (BCC) getiri varsayımına dayalı olarak girdi ve çıktı odaklı analizler gerçekleştirilebilmektedir. Ancak sağlık sistemlerinin kendisine has özellikleri nedeniyle sağlık hizmetlerinde etkinlik çalışması yapılırken çıktı değil girdi odaklı VZA yapılması önerilmektedir. Bu çalışmada da OECD üyesi ülkelerin sağlık hizmetlerinde etkinlik düzeyleri değişken getiri varsayımına dayalı olarak girdi odaklı BCC-VZA ve CCR-VZA ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Böylelikle, CCR/BCC oranı ile ülkelerin sağlık sistemlerinin ölçek etkinlikleri de ortaya konulmuştur.

2019

Furkan ŞAHİNBAŞ,Murat KONCA,Birol YETİM