9. Uluslararası Sosyal bilimler ve İnovasyon Kongresi
SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMLARINDAKİ SİYASİ COĞRAFYAYA İLİŞKİN KAZANIMLAR
Özet:
Coğrafi bilgiler, yaşanılan bölgenin beşerî ve fiziki özelliklerini tanımlayarak bilgi sağlar. Bu bağlamda, bireylerin kendi yaşadıkları bölge ile diğer bölgeler arasındaki benzerlikler ve farklılıkları anlamalarına yardımcı olur. Coğrafi bilgiler eğitim programlarında yer almakta olup ortaokul düzeyindeki bireylerin coğrafi bilgileri kazanması, ağırlıklı olarak Sosyal Bilgiler dersinin kazanımları aracılığıyla olmaktadır. Bu araştırma, coğrafi bilgilerin Sosyal Bilgiler dersi içindeki beşerî coğrafya inceleme alanlarından birisi olan siyasi coğrafya kısmına odaklanmaktadır. Siyasi coğrafya, yerleşim birimleri arasındaki siyasi sınırlar, devletler, bölgeler ve uluslararası ilişkileri incelemektedir. Bu alan, coğrafyanın politika ile etkileşimini anlamaya odaklanır ve siyasi olaylar, sınırların oluşumu, devletler arası ilişkiler, bölgesel güç dengeleri gibi konuları kapsar. Siyasi coğrafya, coğrafyanın önemli inceleme alanlarından birisidir, ancak şu ana kadar siyasi coğrafya kazanımlarına yönelik çalışmalar sınırlı kalmıştır. Bu durumu göz önüne alarak, bu çalışmanın Sosyal bilgeler içerisindeki siyasi coğrafya alanına önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir. Bu düşünceden hareketle, çalışmanın ana odak noktası, "Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarındaki Siyasi Coğrafyaya İlişkin Kazanımlar" olarak belirlenmiştir. Bu araştırmada, 2018 sosyal bilgiler öğretim programında siyasi coğrafya kazanımlarının belirlemek amacıyla bir tarama modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda sosyal bilgiler öğretim programı incelenerek siyasi coğrafya kazanımları tespit edilmiştir. Daha sonra siyasi coğrafyayı ilgilendiren kavramlar uzman görüşleri alınarak belirlenmiş, bu kavramlar siyasi coğrafyayı doğrudan ve dolaylı ilgilendiren kavramlar olarak iki grupta ele alınmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, siyasi coğrafya kazanımları sosyal bilgiler öğretim programında farklı sınıf düzeylerinde mevcut olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen kazanımlar sınıf düzeylerine göre gruplanmış, siyasi coğrafya kazanımlarının hangi sınıf düzeyinde daha fazla yer aldığı belirlenmiştir.