image
images
9 ULUSLARARASI PALANDÖKEN BİLİMSEL ÇALIŞMALAR KONGRESİ
İNSAN HAKLARINI SAVUNMADA GÜÇLÜ FAKAT SINIRLI BİR ARAÇ: ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU HAKKI
Yazarlar:
Maral TÖRENLİ ÇAKIROĞLU
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
İKSAD Yayınları
ISBN:
978-625-367-864-7
Özet (AI):
Vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerini korumak devletlerin başlıca görevlerindendir. Ülkemizde de temel hak ve özgürlükler anayasal güvence altındadır. Türkiye, insan hakları alanında çok temel bir metin olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraf olup, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini kabul etmiştir. Anayasamızın 90. maddesi ile de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi iç hukukumuzun bir parçası olarak kabul edilmektedir. 12 Eylül 2010 tarihinde yapılan halkoylaması sonucunda, Anayasa’nın 148. ve 149. maddelerinde yapılan değişiklikle, Anayasa Mahkemesinin görevlerine, asıl görevi olan norm denetimine ek olarak bireysel başvuruları inceleme görevi de yüklenmiştir. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkının tanınmasının başlıca nedeni, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru sayısının endişe verici bir sayıya ulaşmış olmasıdır. Kabul etmek gerekir ki temel hak ve özgürlüklerin korunması öncelikli olarak iç hukukta çözümlenmesi gereken bir konudur. Bu nedenle, başka birçok devlette olduğu gibi, vatandaşlarımıza kamu güçleri tarafından yapılan hak ihlallerine karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gitmeden önce Anayasa Mahkemesine başvurmaları imkânı sağlanmıştır. Bireysel başvuru, olağan iç hukuk yolları tüketildikten sonra ülkemiz yargı sistemi dâhilinde son çare olarak düzenlenmiş olan olağan üstü, istisnai ve ikincil niteliktedir. Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı, teorik olarak vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini koruma açısından önemli bir mekanizmadır. Ancak uygulamadaki bazı sorun ve aksaklıklar mekanizmanın etkinliğinin azaltmaktadır. Başvuru sürecinin uzunluğu, mahkemenin iş yükü, kararların bağlayıcılığı, doğrudan kanundan kaynaklı ihlaller dolayısıyla bireysel başvuru yapılamaması ve temel hak ihlaline yol açan Anayasaya aykırı bir kanunun bireysel başvuru neticesinde iptal edilememesi gibi eksiklikler bireysel başvuru mekanizmasına getirilen temel eleştiriler arasındadır.Çalışmamızda öncelikle bireysel başvuru hakkının teorik temelleri, uygulamadaki işleyişi ve karşılaşılan sorunlar ele alınarak, sistemin etkinliği ve demokratik hukuk devleti ilkesine uygunluğu eleştirel bir perspektifle değerlendirilecektir.
Anahtar Kelime (AI):
Temel Hak ve Hürriyetler
Bireysel Başvuru
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Anayasa Mahkemesi
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi.
9. INTERNATIONAL PALANDOKEN SCIENTIFIC STUDIES CONGRESS
A POWERFUL BUT LIMITED TOOL TO DEFEND HUMAN RIGHTS: INDIVIDUAL APPLICATION TO THE CONSTITUTIONAL COURT
Yazarlar:
Maral TÖRENLİ ÇAKIROĞLU
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
İKSAD Yayınları
ISBN:
978-625-367-864-7
Özet:
(AI):
Protecting the fundamental rights and freedoms of their citizens is one of the main duties of states. Fundamental rights and freedoms are constitutionally guaranteed in our country. Turkey is a party to the European Convention on Human Rights, which is a fundamental document in the field of human rights and has also accepted the jurisdiction of the European Court of Human Rights. Article 90 of our Constitution accepts the European Convention on Human Rights as part of our domestic law. As a result of the referendum held on September 12, 2010, amendments to Articles 148 and 149 of the Constitution granted the Constitutional Court the additional responsibility of examining individual applications, alongside its primary role of norm supervision. The primary reason for granting the right to individual application to the Constitutional Court was the alarming number of applications being made to the European Court of Human Rights. It must be acknowledged that the protection of fundamental rights and freedoms is an issue that should primarily be resolved within domestic law. Therefore, as in many other countries, our citizens were given the opportunity to apply to the Constitutional Court against rights violations committed by public authorities before taking their cases to the European Court of Human Rights. The individual application is an extraordinary, exceptional, and subsidiary remedy within our legal system, designed as a last resort after exhausting ordinary domestic legal avenues. The right to individual application to the Constitutional Court is, in theory, an important mechanism for protecting citizens' fundamental rights and freedoms. However, certain problems and shortcomings in practice reduce the mechanism's effectiveness. Key criticisms of the individual application include the length of the application process, the court's workload, the binding nature of decisions, the inability to make individual applications for violations directly arising from the law, and the fact that an unconstitutional law causing a fundamental rights violation cannot be annulled as a result of an individual application. In our study, we will first examine the theoretical foundations of the right to individual application, its practical functioning, and the problems encountered, and then critically evaluate the system's effectiveness and its compliance with the principle of a democratic rule of law.
Anahtar Kelime :
Fundamental Rights and Freedoms Individual Application
European Convention on Human Rights
Constitutional Court
European Court of Human Rights.