XVIII. MİMARLIKTA SAYISAL TASARIM ULUSAL SEMPOZYUMU
Morfolojik, Algısal ve Fonksiyonel Sınır Faktörlerinin Statik Aktivite Mekanlarının Oluşumundaki Etkisine Dayalı Sayısal Bir Model Önerisi

Yazarlar:
Fatma Arzu Tibet Berrin Akgün
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Balıkesir Üniversitesi Yayınları
ISBN:
978-975-6993-33-0
Özet (AI):
Kentsel tasarım, şehirlerin fiziksel çevresinin planlanması, düzenlenmesi ve geliştirilmesi sürecidir, bu süreçte hesaplamalı tekniklerin kullanımı son yıllarda önemli bir gelişme göstermektedir. Bu teknikler veri toplama, analiz, görselleştirme ve karar verme aşamalarında kullanılarak mekânsal tasarımı daha etkili hale getirebilen sayısal yöntemlerdir. Günümüzde kentsel tasarım problemlerinde çözüm odaklı kullanılan sayısal yöntemlerden biri olan mekân dizimi, mekanların fiziksel yapıları ile insanların bu mekanları algılaması ve kullanması arasındaki ilişkileri analiz eden teknikler bütünüdür. Bu yöntem, biçim ile işlev arasındaki ilişkiyi analiz ederek farklı ölçeklerdeki kentsel mekanların problemlerinde çözüm odaklı kullanılır. Kentsel tasarımda son yıllarda etkili olan diğer bir sayısal teknikte fraktal geometridir. Fraktal geometri, şehirlerin karmaşık yapılarını ve örüntülerini anlamak için kullanıldığı gibi mimari ölçekteki sokakların yapılarını, binaların yerleşimini, cephe düzenlerini inceleyerek tasarım alanında ilham kaynağı olabilecek çözümler üretebilir. Kentsel alanların önemli bileşenlerinden biri olan sokaklar, yaya ve taşıt akışını sağlamanın yanı sıra toplumsal ilişkiler içinde mekânlar üretir. Sosyal ilişkileri güçlendiren, oturma, arkadaşlar ile buluşma, dinlenme, yeme-içme amacı ile yapılan statik aktivitelerin yer aldığı sokaklardaki bu tür mekanlar karakteristik sınır özellikleri ile dikkat çekerler. Sınır etkisi oluşturan tente, çiçeklik, cam paneller vb. gibi yapısal mimari ögeler statik aktivite mekânlarını çevrelerken, sokaklarda yer alan masa ve sandalyelerin yer aldığı cephelerin geçirimlilik özellikleri mimari ölçekte sınır etkisi oluşturur. Sokaklarda bulunan statik aktivite mekânlarına hizmet veren zemin kat dükkânları, bölgelerini işaretleyerek kişiselleştirilmiş alanlarını tanımlarlar ve kendilerine ait bölgelerin sınırlarını çizerler. Bu çalışmada, sokaklarda canlılığın önemli bileşenlerinden olan statik aktivite mekanlarının oluşmasında etkili olan morfolojik, algısal ve fonksiyonel sınır faktörleri, sentaktik ve fraktal geometriye dayalı yazılımlar ile ölçülerek bu özelliklerin statik aktivite dokularının oluşmasındaki etkisi belirlenmiştir. Bu çalışma, statik aktivitelerin yer aldığı sokağı, mimari ölçekte sınır etkisi oluşturan morfolojik (çevreleme) faktörü mekân dizimi yöntemi görünürlük analizi ile ölçülürken, algısal (geçirimlilik), Fonksiyonel (bölgesellik) faktörleri fraktal geometri bulguları ile değerlendirilmiştir. Araştırmada üç farklı yaklaşımı mimari ölçekte birleştiren sayısal bir model geliştirmiştir. Çalışma sonucunda oluşturulan sayısal modelin statik aktivite mekanlarının tasarlanmasında kullanılarak, sokakların işlevsel hale getirilmesine, canlılığın arttırılmasına katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

XVIII. MİMARLIKTA SAYISAL TASARIM ULUSAL SEMPOZYUMU
A Numerical Model Proposal Based on the Effect of Morphological, Perceptual and Functional Boundary Factors on the Formation of Static Activity Spaces

Yazarlar:
Fatma Arzu Tibet Berrin Akgün
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Balıkesir Üniversitesi Yayınları
ISBN:
978-975-6993-33-0
Özet:
(AI):
Urban design is the process of planning, organizing and developing the physical environment of cities and the use of computational techniques in this process has been developing significantly in recent years. These techniques are numerical methods that can be used in data collection, analysis, visualization and decision-making stages to make spatial design more effective. Space Syntax, one of the solution-oriented computational methods used in urban design problems today, is a set of techniques that analyze the relationships between the physical structures of spaces and the perception and use of these spaces by people. This method analyzes the relationship between form and function and is used to solve problems of urban spaces at different scales. Another numerical technique that has been effective in urban design in recent years is fractal geometry. Fractal geometry can be used to understand the complex structures and patterns of cities, as well as to analyze the structures of architectural scale streets, the layou t of buildings, facade layouts and to produce solutions that can be a source of inspiration in the field of design. Streets, one of the important components of urban areas, produce spaces for social relations as well as providing pedestrian and vehicular flow. Such spaces on the streets, where static activities that strengthen social relations, such as sitting, meeting with friends, resting, eating and drinking take place, draw attention with their characteristic boundary features. While structural architectural elements such as awnings, flower beds, glass panels, etc. surround the static activity spaces, the permeability properties of the facades with tables and chairs on the streets create a border effect on an architectural scale. Ground floor shops serving the static activity spaces on the streets define their personalized spaces by marking their zones and draw the boundaries of their own territories. In this study, morphological, perceptual and functional boundary factors that were effective in the formation of static activity spaces, which are important components of vitality on the streets, were measured with software based on syntactic and fractal geometry, and the effect of these features on the formation of static activity textures was determined. In this study, the morphological (surrounding) factor, which creates a boundary effect on the architectural scale of the street with static activities, is measured by the visibility analysis of the spatial sequence method, while the perceptual (permeability) and functional (territoriality) factors were evaluated with fractal geometry findings. In the research, a numerical model combining three different approaches at architectural scale was developed. It is thought that the numerical model created as a result of the study will be used in the design of static activity spaces and will form a basis for making streets functional and increasing vitality.