XVIII. MİMARLIKTA SAYISAL TASARIM ULUSAL SEMPOZYUMU
Mimari Tasarımın Erken Aşamalarında Yapay Zekâ ve Tasarımcı Etkileşimin Kurgulanması: Deneysel bir Atölye Çalışması
Yayıncı:
Balıkesir Üniversitesi Yayınları
Özet (AI):
Mimarlık disiplini, teknolojinin etkisi ile sürekli bir dönüşüm ve yenilenme sürecindedir. Bu dönüşüm sadece nihai tasarım ürünlerini (fiziksel mekânları) değil, aynı zamanda tasarım süreçlerini ve yaklaşımları da etkilemektedir. Günümüzde, bu dönüşümün en önemli tetikleyicilerinden biri yapay zekâ (YZ) teknolojileridir. Yapay zekâ, mimari tasarım sürecini zenginleştirerek tasarımcıya yeni olanaklar sunan bir araç haline gelmektedir. Bu bildiride, yeni olanakların keşfi, mimari tasarım stüdyosunda gerçekleştirilen deneysel bir atölye ile ele alınmaktadır. Atölye, YZ üretimlerinin tasarımın erken aşamalarında nasıl kullanılabileceğini ve yapay zekanın tasarımcı ile diyalog kuran bir tasarım ortağı olma potansiyelini incelemektedir. Atölye, üç temel aşamada yapılanmıştır: verilerin hazırlanması, girdilerin tasarlanması ve çıktıların sentezlenmesi. İlk aşama, öğrencilerin stüdyo çalışmalarında gerçekleştirdikleri çeşitli üretimlerini görsel üreten bir yapay zekâ aracı olan Midjourney’de kullanabilecekleri girdilere dönüştürmelerini içermektedir. Bu aşama, öğrencilerin üretkenliklerini ve hayal güçlerini YZ teknolojileriyle buluşturarak yeni yaratıcı süreçlere olanak tanımıştır. İkinci aşamada, öğrenciler YZ'nin sunduğu olanakları kullanarak kendi tasarım girdilerini oluşturmuşlardır. Bu aşamada; YZ aracılığıyla üretilen görseller, öğrencilerin tasarım sürecine ilham vermiş ve onları yeni yaratıcı yollar aramaya teşvik etmiştir. Son aşamada ise, öğrenciler tasarım fikirlerini sentezlemek ve geliştirmek için YZ'nin sağladığı çıktıları kullanmışlardır. Bu süreç, öğrencilerin tasarım düşüncelerini somutlaştırmalarına ve kavramsal fikirleri mekânsal olarak ifade etmelerine olanak tanımıştır Bildiride, atölye odağında stüdyo süreci hazırlık (atölye öncesi), diyalog (atölye sırası) ve sentez (atölye sonrası) olmak üzere üç faza ayrılarak anket ve gözlemler yoluyla değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, YZ aracının katılımcıların yaratıcılığını artırdığını ve tasarım sürecini zenginleştirdiğini göstermektedir. Ancak, süreçte kullanılan araca hâkim olmanın zorluğu ve istenilen girdilerin iyi ifade edilememesi zorlukları da yaşanmıştır. Sonuç olarak, yapay zekânın mimari tasarım sürecine entegrasyonu, tasarımcıların yaratıcılığını teşvik etmek ve yeni tasarım fikirleri geliştirmek için önemli bir araç olabilir. Ancak, bu entegrasyon sürecinde dikkatli bir planlama ve eğitim gerekmektedir. Bildiri, yapay zekânın mimarlık eğitiminde ve tasarım süreçlerinde nasıl kullanılabileceği konusunda bir model sunmaktadır. Bu model, atölye deneyimi ve değerlendirmesinin gelecekte yapılacak çalışmalara ve YZ kullanımı için alternatif stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.
