XVIII. MİMARLIKTA SAYISAL TASARIM ULUSAL SEMPOZYUMU
Tarihi Ahşap Yapı Bileşenlerinin Belgelenmesi ve CNC ile Yeniden Üretimi

Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Balıkesir Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-975-6993-33-0
Özet:
Kültürel miras öğeleri, toplumların belleklerini ve geçmiş üretimlerini gösteren varlıklarıdır. Bu varlıkların gelecek nesillere aktarılması toplumsal açıdan önem taşımakta ve disiplinler arası bir çalışma alanı olarak kabul görmektedir. Dijital araçlar, kültürel miras (KM) ögelerinin belgelenme süreçlerinin verimliliğini arttırdığı için bu alanda günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Dijital araçlarla belgelenen ögelerin, dijital mecralar ile yayılması ve KM ögesinin görünürlüğünü arttırılması daha yaygın olsa da belgelenen ögelerin yeniden üretilmesi de önemli bir çalışma konusudur. Ahşap kültürel miras unsurları insan müdalesi, doğa olayları ve zamana bağlı olarak malzeme mukavemetinin azalmasıyla deforme olmaya yatkındır. Bu bağlamda sürdürülebilir bir koruma yaklaşımı bakımından ahşap mirasın belgelenmesi, dijital kopyalarının oluşturulması ve gerektiği durumlarda fiziksel kopyalarının yani replikalarının oluşturulması bir gereklilik haline gelmektedir. Çalışma kapsamında Türkiye’de ahşap oyma süslemeli sütunları ile özgün bir örnek teşkil eden Sivrihisar Ulu Cami’sine odaklanılmaktadır. Sütun gövdelerindeki ahşap oyma süslemelerinin fotogrametri tekniğiyle dijital kopyalarının oluşturulması, modellerin dijital yöntemlerle fiziksel kopyalarının oluşturulabilmesi için optimize edilmesi ve CNC araçları kullanılarak yeniden üretilmesine ilişkin bir çerçeve sunulmaktadır. Sivrihisar Ulu Cami’sinin UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olması, Anadolu’daki ahşap direkli camilerin ilk örneklerinden olması, ve özgün süsleme detaylarıyla beraber korunmuş örnekleri arasında yer alması nedeni ile dikkat çekmektedir. Giderek azalan zanaatkar sayısı ve örtük bilginin kaybolması nedeni ile CNC yöntemleri ile yeniden üretim bu noktada kaybolan mirasın yeniden üretiminde önemli bir rol oynama potansiyeline sahiptir. Çalışma aynı zamanda dijital belgelemede erişilebilir yöntemlerin önemine dikkat çekmektedir. Bu bağlamda dijital belgelemede yaygın bir yöntem olan fotogrametri tekniği ile Sivrihisar Ulu Cami’nin sütunlarının üç boyutlu modelleri oluşturulmuştur. Veri işleme aşamasında, ücretsiz bir yazılım olan Blender ve endüstride bu amaçla yaygın olarak kullanılan yazılım olan Geomagic Wrap yazılımları kullanılmış ve karşılaştırılmıştır. Son aşamada, sütunların yeniden üretimi için SprutCAM yazılımı ile üretim simülasyonu hazırlanmıştır. Sütunların çok yönlü işlenmesi gerektiğinden bu simülasyonda CNC üretim aracı olarak 6 eksenli Kuka KR200 robot kol tercih edilmiştir. Sonuç bölümünde tercih edilen yazılımların ve simülasyonların yeterliliği tartışılmıştır.

XVIII. MİMARLIKTA SAYISAL TASARIM ULUSAL SEMPOZYUMU
Documentation of Historical Wooden Building Components and Reproduction by CNC

Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Balıkesir Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-975-6993-33-0
Özet:
(AI):
Cultural heritage elements are assets that showcase the collective memory and historical production of societies. The transmission of these assets to future generations holds significant societal importance and is recognized as an interdisciplinary field of study. In recent years, digital tools have become widely used in the documentation processes of cultural heritage (CH) elements due to their ability to enhance efficiency. While the dissemination and increased visibility of documented elements through digital platforms is common, the reproduction of these documented elements is also a critical area of focus. Wooden cultural heritage elements are particularly prone to deformation due to human intervention, natural events, and material degradation over time, posing a risk of their eventual loss. Consequently, documenting wooden heritage, creating their digital copies, and, when necessary, producing their physical replicas are essential for their preservation. This study presents a framework for the photogrammetry-based digital documentation of the wooden carved columns of Sivrihisar Ulu Mosque, an exemplary model with its intricate wooden carvings. The digital models are optimized for physical reproduction using digital methods, and the process of re-creating the columns using CNC tools is demonstrated. Sivrihisar Ulu Mosque, recognized for its inclusion in the UNESCO World Heritage List, stands out as one of the earliest examples of wooden-columned mosques in Anatolia and is notable for its well-preserved decorative details. The decreasing number of artisans and the loss of tacit knowledge make CNC methods significant in the reproduction of lost heritage. The study also emphasizes the importance of accessible methods in digital documentation. In this context, the three-dimensional models of the columns were created using the widely adopted photogrammetry technique. During the data processing stage, both the free software Blender and the industry-standard Geomagic Wrap software were utilized and compared. In the final stage, a production simulation was prepared using SprutCAM software for the columns' reproduction. Given the necessity of multi-faceted processing, a 6-axis Kuka KR200 robotic arm was chosen as the CNC production tool in the simulation. The conclusion discusses the adequacy of the chosen software and simulations. By documenting and re-producing the columns of Sivrihisar Ulu Mosque, this study contributes to the preservation of cultural heritage and highlights the potential of digital and CNC methods in overcoming the challenges posed by the decline of traditional craftsmanship.