Hophopname Üzerinden Azerbaycan Toplumuna Bir Bakış

I. Genç Türkologlar Çalıştayı

G e n ç T ü r k o l o g l a r Ç a l ı ş t a y ı -B i l d i r i l e r | 107 22-2 3 M a r t 2 0 1 8 / O r d u T ü r k i y e HOPHOPNAME ÜZERİNDEN AZERBAYCAN TOPLUMUNA BİR BAKIŞ Furkan Çoban Ordu Üniversitesi, Türkiye Türk Dili ve Edebiyatı, Lisans Öğrencisi Öz: Hophopname, Azerbaycan edebiyatının milli şairi Mirze Elekber Sâbir'e aittir. Eser, şairin sağlığındayken basılmamıştır. Sâbir vefat ettikten sonra sevenleri tarafından 1912 yılında basılmıştır. Sâbir'in sağlığındayken basılmayan bu eserde Azerbaycan toplumunun sorunlarına değinmiştir. Sâbir, toplumun zayıf ve eksik yönlerini mizahî bir yolla şiirlerinde göstermiş ve tenkit etmiştir. Sâbir, toplum tarafından pek çok kez ağır darbelere maruz kaldıysa da onlara yüz çevirmek yerine yaralarına merhem olmaya çalışmıştır. İlk şiiri "Şarki Rus" gazetesinde çıkan şairin, asıl ünü "Molla Nasreddin" dergisinde yayımlanan şiirleriyle doğmuştur. Hophopname eserinde bulunan şiirlerin çoğu Molla Nasreddin dergisinde yazdığı dönemde kaleme alınmıştır. Şiirlerinin konusunu büsbütün hayattan almış ve bunları hitap ettiği halkın anlayacağı dilde yazmaya çalışmıştır. Şiirlerini değişik mahlaslarla yazan şair en çok "Hophop" mahlasını kullanmıştır. Bu çalışmamda Sâbir'in Hophopname 'de bulunan şiirleri üzerinden bulunduğu toplumun sorunlarını tespit edeceğim. Anahtar Kelimeler: Hophopname, Mirze Elekber Sâbir, Azerbaycan, Molla Nasreddin, satirik şiir Giriş XX. yüzyılın başları, Azerbaycan'da ve bütün Çarlık Rusya'sında büyük hadiselerin boy gösterdiği zamandır. Bakü petrol sanayi nedeniyle süratli bir gelişme göstermiş, kısa zamanda Azerbaycan'ın kültür ve medeniyet merkezi hâline gelmişti. 1905 Rus İhtilali "kavimler hapishanesi" olarak bilinen Çarlık Rusya'da hürriyet güneşini doğurmuş, Türkler ve Müslümanlar arasında siyasi, edebî ve içtimai faaliyetlerin süratle gelişmesini sağlamıştır. 11 11 AKPINAR, Y. (1994). Azerî Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul. s. 69. G e n ç T ü r k o l o g l a r Ç a l ı ş t a y ı -B i l d i r i l e r | 108 22-2 3 M a r t 2 0 1 8 / O r d u T ü r k i y e / O r d u T ü r k i y e Abstract: Hophopname belongs to the national poet Mirza Elekber Sabai of Azerbaijani literature. The piece was not printed while in the poet's health. It was published in 1912 by lovers after he died. This work, which was not published in the health of Sa'bir, touches on the problems of Azerbaijani society. He has shown and criticized the weak and incomplete aspects of society in his poems in a humorous way. Although he had been subjected to heavy blows by the society many times, he tried to be an ointment to his wounds rather than turning them away. The first poem was born in the poem "Şarki Rus", the poet whose original name was "Molla Nasreddin". Most of the poems found in the Hophopname work were received at the time of writing in the Molla Nasreddin magazine. His poetry has taken on a whole new life and tried to write on the ground that the public could understand. The poet who wrote his poems with various mahlaslar used mostly "Hophop". In this work, I will identify the problems of the community that Saab had through his poems in Hophopname.

2018

Furkan Çoban