image
images
IV.ULUSLARARASI NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ HUKUK KONGRESİ
Yazarlar:
Nurullah BAL
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Özet (AI):
Aleniyet ilkesi, adil yargılanma hakkının önemli bir unsuru olarak tüm yargılamalarda önem arz eden temel bir ilkedir. Nitekim aleniyet ilkesi, hukuk düzeni içerisinde resmi yargı mercileri nezdinde yürütülen yargı lama faaliyetlerinin şeffaflığının sağlanması suretiyle bireylerin yargıya olan güveninin tesis edilmesini sağlar. Bu yönüyle yargılamalar üzerinde kamusal denetim aracı olarak ifade edilebilir. Aleniyet ilkesi, bu amaç ve işlevinin arz ettiği öneme istinaden AİHS m. 6 kapsamında adil yar gılanma hakkının unsurları içerisinde ve Anayasa m. 141 çerçevesinde doğrudan düzenlenmiştir. Kuşkusuz hukuk yargılamasında da geçerli olan aleniyet ilkesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 28’de de açıkça dü zenlenmiştir. Bununla birlikte söz konusu düzenleme, Kanun’un hazır lık sürecinde aleniyet ilkesinin istisnaları bağlamında, esasen birtakım hâllerin açıkça düzenlenmesi suretiyle öngörülmüşken, Anayasa’nın 141’inci maddesi de dikkate alınarak yalnızca “genel ahlak” ve “kamu güvenliği” sebepleriyle sınırlı şekilde kanunlaşmıştır. Ne var ki aleniyet ilkesi çerçevesinde, diğer birtakım temel hakların korunmasına yönelik olarak gizlilik kararı alınması ihtiyacının varlığı hâlinde, gizlilik kararı alınamadığından, söz konusu temel hak ihlâlleri ortaya çıkmıştır. Ana yasa Mahkemesi nezdinde bireysel başvuru kararlarına da yansıyan bu durumun önüne geçilmesi amacıyla 7251 sayılı Kanun ile “… yargıla mayla ilgili kişilerin korunmaya değer üstün bir menfaatinin kesin olarak gerekli kıldığı hâller…” ifadesi anılan hükme eklenmiştir. Ancak ilgili de ğişiklik sonrasında, söz konusu eklenen ifade, Anayasa’nın m. 13 ve m. 141 hükümlerine aykırı olduğu iddiasıyla iptal talebiyle Anayasa Mah kemesi’ne taşınmış ve Mahkeme tarafından E. 2020/73, K. 2023/181 ve 26.10.2023 tarihli kararıyla iptal edilmiştir. Öğretide anılan HMK m. 28 düzenlemesinin kanunlaşma süreci ve sonrasına ilişkin mevcut sorunların eleştirisi bir yana, bizatihi Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru çerçevesinde verdiği kararları ile ortaya konulduğu üzere, ale niyet ilkesinin sınırlandırılabileceği hâllerin, modern hukuk sistemleri bağlamında birey özgürlüklerinin geldiği nokta karşısında dar tutulmuş olduğu izahtan varestedir. Dahası Anayasa Mahkemesi’nin, söz konusu kararında esas yönünden doğru karar vermiş olsa da, bizatihi kendisinin kararlarına da yansıyan ve ayrıca kendisinin geliştirdiği anayasanın bü tünselliği ilkesinden sarfınazar ederek sonuca ulaşmış olması, söz konu su karar çerçevesinde aleniyet ilkesinin ve mevcut durumun değerlen dirilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu çerçevede çalışmada, aleniyet ilkesi hem genel olarak hem de hukuk yargısı bağlamında ele alınacak, ardından anılan Anayasa Mahkemesi Kararı değerlendirilecektir.
Anahtar Kelime (AI):
Aleniyet İlkesi
Adil Yargılanma Hakkı
Genel Ah lak
Kamu Güvenliği
Medeni Usûl Hukuku.
IV.ULUSLARARASI NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ HUKUK KONGRESİ
Yazarlar:
Nurullah BAL
Yayın Yılı:
2024
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Özet:
(AI):
As an essential constituent of right to fair trial, the publicity principle is important and goes for all jurisdictions. As a matter of fact, the publicity principle provides individuals to put faith in judiciary system by supplying transparency on official judiciary proceedings. With this aspect, it can be stated as a tool of public audition on jurisdications. Relying on the importance of publicity principle’s aim and function, it has been directly regulated as a constituent of right to fair trial in European Convention on Human Rights Art. 6 and Turkish Constitution Art. 141. Undoubtedly, the principle of publicity, which is also valid in civil proceedings, is clearly regulated in Art. 28 of Turkish Civil Procedure Law. However, within the context of exceptions of publicity principle, this regulation was envisaged with some specific situations, but it enacted with just “public morality” and “public safety” considering Turkish Constitution Art. 141. Neverthelater in the context of publicity principle, when it comes to needing to get confidentiality order to protect some specific fundamental rights, violations of those rights has came up sight due to can’t get confidentiality order. İn order to avert this situation, which is also reflect on individual application decisions of Constitutional Court, “… Situations where it is absolutely necessary for a superior interest of the persons involved in the trial that is worth protecting…” statement is added with the Law no. 7251 to the aforesaid article. But after that supplementation, the added statement, is taken to Constitutional Court as an object of action of unconstitutionality and be cancelled within the decision E. 2020/73, K. 2023/181 dated 26.10.2023. Apart the criticism in doctrine upon the legalization process and after legislation of the Art. 28, as it stated by in and on itself Constitutional Court’s individual application decisions, it is axiomatic that the exception situations of publicity principle is regulated cramped against the level of individual rights of freedom which took place in modern law systems. Furthermore, even the Constitutional Court has decided the correct decision by means of substantive jurisdiction, disregarding of unity of constitution principle which is stated per se Constitutional Court’s decisions and made by itself,caused the neediness to evaluate the publicity principle and existing state within the frame of aforementioned decision. In this context, in this study, the principle of publicity will be discussed both in general and in the context of civil justice, and then the aforementioned Constitutional Court Decision will be evaluated.
Anahtar Kelime :
Publicity Principle
Right to Fair Trial
Public Moral
Public Safety
Law of Civil Procedure.