image
images
25.ULUSLARARASI ORTAÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI
19.YÜZYIL AYVALIK MİMARİSİNİN KARAKTERİSTİK BİR ÖĞESİ, KAPILAR: MİMARİ KİMLİĞE KAPIDAN BAKMAK
Yazarlar:
Berrin AKIN AKBÜBER
Yayın Yılı:
2022
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
ISBN:
978-625-8080-81-0
Özet (AI):
19. yüzyıl Batı Anadolu coğrafyasının en önemli sanayi ve liman yerleşimlerden biri olan Ayvalık’ın günümüze ulaşan tarihi kent dokusu, önemli bir mimari mirasın taşıyıcısıdır. Zeytinyağı, sabun endüstrisi ve deniz ticareti gibi ekonomik faaliyetlere bağlı olarak şekillenen 19.yüzyıla ait bu kent dokusunda, konut, kilise okul, hastane, fabrika, atölye, depo, dükkân, kahvehane, gazino, otel, banka gibi birçok yapı türü yer almaktadır. Bu mimari çeşitliliğin her bir bileşeni, kendi yapı türüne özgü niteliklere sahip olsalar da bazı mimari öğeleriyle yerleşim mimarisinin ortak biçim ve üslup özellikleri de ortaya koymaktadırlar. Yapılardaki bu ortak öğeler, yerleşim mimarisinin karakteristik özelliklerinin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Ayvalık kent mimarisinin karakteristik özelliğinin oluşturulabilmesindeki en önemli mimari öğelerden biri de yapı cephelerindeki giriş kapılardır. Çalışma, Ayvalık yerleşim merkezinde yer alan ve kent dokusunda sayı anlamındaki çokluğu ile geniş bir yer kaplayan konut, fabrika, atölye, depo, dükkân ve kahvehane gibi yapı türlerinin giriş kapılarını kapsamaktadır. Belirlenen bu altı yapı türüne ait giriş kapılardan değerlendirme olanağı sunabilecek örnekler belirlenmiştir. Kapıların, bulunduğu yapı türünün işlevine bağlı olarak ortaya çıkan bazı farklılıklara sahip olmalarının dışında, birçoğunun biçim, kompozisyon, malzeme ve teknik ile süsleme açısından ortak özellikler taşıması, çalışmanın eksenine bu ortak özelliklerin değerlendirilmesini oturtmuştur. Bu çalışma, yerleşim mimarisinin ortak öznelerinden biri olarak ele alınan kapılar üzerinden Ayvalık mimarisinin karakteristik unsurlarının belirlenmesi çabası ile Ayvalık 19.yüzyıl tarihinin, kent dokusunun ve bu dokudaki mimari içeriğin, bütüncül bir bakış açışı ile değerlendirilebilmesine yönelik yeni bir yaklaşım getirmektedir. Bu yaklaşım, aynı zamanda çalışmanın önemini ve özgün yanını oluşturmaktadır. Çalışmanın, 19.yüzyıl kent dokusu ve mimari çeşitliliği ile literatürde önemli bir yere sahip olan Ayvalık yerleşimine yönelik çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelime (AI):
Ayvalık
19.Yüzyıl
Kent Mimarisi
Kapı
25.ULUSLARARASI ORTAÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI
DOORS, A CHARACTERISTIC ELEMENT OF 19TH CENTURY AYVALIK ARCHITECTURE: EVALUATING ARCHITECTURAL IDENTITY THROUGH DOORS
Yazarlar:
Berrin AKIN AKBÜBER
Yayın Yılı:
2022
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
ISBN:
978-625-8080-81-0
Özet:
:
Ayvalık, one of the most important industrial and port settlements of the 19th century Western Anatolian geography, has an important architectural heritage. There are many types of buildings such as houses, churches, schools, hospitals, factories, workshops, warehouses, shops, coffee houses, casinos, hotels and banks in the 19th century urban fabric, which was shaped by economic activities such as olive oil, soap industry and maritime trade. Although each component of this architectural diversity has characteristics specific to its own building type, some architectural elements of the buildings exhibit common form and stylistic features. For this reason, common elements in the buildings play an important role in determining the characteristic features of the architecture of the settlement. One of the most important elements in creating the characteristic of Ayvalık urban architecture is the entrance doors on the building facades. The scope of the study consists of the entrance doors of the building types such as residences, factories, workshops, warehouses, shops and coffeehouses in Ayvalık settlement center that are numerically abundant in the urban texture and cover a large area. In the study, examples that can offer the opportunity to evaluate the entrance doors of these six building types were determined. The doors have some differences that arise depending on the function of the type of building they are located in, and the fact that most of them have common features in terms of form, composition, material, technique and decoration, has placed the evaluation of these common features on the axis of the study. This study brings a new approach that constitutes the importance and unique side of the study for evaluating the 19th century history of Ayvalık, the urban texture and the architectural content in this texture with a holistic perspective. This has been achieved with the effort to identify the characteristic elements of Ayvalık architecture through the gates, one of the common subjects of residential architecture. This study is expected to contribute to the studies on Ayvalık settlement, which has an important place in the literature with its 19th century urban texture and architectural diversity
Anahtar Kelime :
Ayvalık
19th
Urban Architecture
Door