II. ULUSLARARASI SELÇUKLU TARİHİ COĞRAFYASI İRAN SEMPOZYUMU TAM METİN BİLDİRİ KİTABI-I
Büyük Selçuklu Devleti’nin İran Coğrafyasındaki Hâkimiyetinin Sonlanmasında Bâtınilerin Rolü: Moğol İstilası ve Harzemşahlar Özelinde Bir Değerlendirme

Yazarlar:
Yayın Yılı:
2023
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-6802-52-0
Özet:
İran coğrafyası XI. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar Selçukluların hâkimiyetinde olmuştur. Selçuklu hâkimiyeti Moğol istilası öncesi zayıflamış, bir müddet onların yerini Harzemşahlar almış ve istilayla birlikte bölge Moğol kontrolüne girmiştir. Selçukluları İran coğrafyasında en çok uğraştıran mesele Bâtınilerin faaliyetleri olurken Moğol istilası ve sonrası tarih yazıcılığında Bâtıni diye bir örgüt kalmamış ve tamamen yok olmuş gibi davranılmış, olaylar değerlendirilirken bu konu hep ihmal edilerek bir tarih yazılmıştır. Bu bildiride İran coğrafyasında güçlenerek, siyasî, dünyevi ve dini gücü tek elde toplamak için İslami bir yorum iddiasıyla ortaya çıkan Bâtınilerin, Moğollar, Harzemşahlar ve Abbasi Halifeliğiyle nasıl bir ilişki kurduğu ve İran coğrafyasında Büyük Selçuklu Devletinin yıkılışına ne şekilde etki ettiği ortaya konulacaktır. Ardından Bâtınilerin faaliyetleri Harzemşahlar üzerinden belli sorular sorularak takip edilecektir. Örneğin, Gazneli-Selçuklu İslam Devleti geleneğine sahip olması gereken Harzemşahların, Türklerin İslamiyet’i kabulü sonrası hep Batı’ya doğru hareket ederken niçin Çin’e yöneldiği Muhammed Harzemşah’ın Sünni devlet geleneğinin hâkim olduğu Türk İslam devletlerine aykırı olarak Bağdat Seferine niçin çıktığı ve halife değişikliğine gittiği? Bu Çin’e yönelişin Muhammed Harzemşah ile Cengiz’i karşı karşıya nasıl getirdiği? Moğol İstilasının Muhammed Harzemşah’ın Bağdat Seferinin hemen ardından nasıl Çin’den İslam dünyası ve Anadolu üzerine yön değiştirdiğinin arkasındaki sebepler Bâtınilerin faaliyetleri üzerinden değerlendirilmeye çalışılacaktır.

II. International Seljuk Historical Geography Symposium FULL TEXT BOOK-I
THE ROLE OF THE BATINIDS IN THE ENDING OF THE SELJUK STATE’S DOMINATION IN IRAN: AN EVALUATION OF THE MONGOL INVASION AND THE HARZEMSHAHS

Yazarlar:
Yayın Yılı:
2023
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-6802-52-0
Özet:
(AI):
The geography of Iran was under the rule of the Seljuks from the 11th to the 13th centuries. The Seljuk dominance weakened before the Mongol invasion, for a while the Harzemshahs took their place, and with the invasion, the region came under the control of the Mongols. While the issue that bothered the Seljuks the most in the Iranian geography was the activities of the Batinids, in the historiography of the Mongol invasion and after, it was treated as if there was no Bâtini organization and it was completely destroyed, and a history was written by neglecting this issue while evaluating the events. In this paper, it will be revealed how the Batinis, who emerged with the claim of an Islamic interpretation to gain strength in Iran’s geography and to gather political, worldly and religious power in one hand, established a relationship with the Mongols, Harzemshahs and Abbasid Caliphate, and how they affected the collapse of the Great Seljuk State in the Iranian geography. Then, the activities of the Bâtinis will be followed through the Harzemshahs by asking certain questions. For example, why did the Harzemshahs, who should have the tradition of the Ghaznavid-Seljuk Islamic State, always turned to China while they were always moving towards the West after the Turks accepted Islam? Why did Muhammad Harzemşah go on the Baghdad campaign against the Turkish-Islamic states dominated by the Sunni state tradition and changed his caliph? How did this turn towards China bring Mohammed Khwarazmshah and Genghis against each other? The reasons behind how the Mongol Invasion changed direction from China to the Islamic world and Anatolia right after the Baghdad Campaign of Muhammad Harzemşah will be evaluated through the activities of the Bâtinîs.