25.ULUSLARARASI ORTAÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI
SİNOP BALATLAR KİLİSESİ KAZISI GEÇ OSMANLI DÖNEMİ MEZAR BULUNTUSU CAM BİLEZİKLER

Yazarlar:
Serra KANYAK Gülgün KÖROĞLU
Yayın Yılı:
2022
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-8080-81-0
Özet (AI):
Sinop il merkezinde bulunan, Balatlar Kilisesi olarak bilinen yapı topluluğundaki kazı çalışmaları 2010 yılından bu yana Prof. Dr. Gülgün Köroğlu başkanlığında yürütülmektedir. Balatlar Kilisesi yapı kalıntısı Geç Roma Dönemi’ne ait bir imparatorluk hamamı olup inşa edildiği 2 - 3.yüzyıldan 20.yüzyıl ilk çeyreğine kadar kilise, manastır ve mezarlık alanı gibi farklı amaçlarla kullanılmıştır. Tarih boyunca farklı medeniyetler tarafından yönetilmiş olan Sinop kentinin 1084 yılında Selçuklular tarafından fethedilmesiyle ilk Türk dönemi hâkimiyeti yaşanmış, devam eden süreçte şehir Bizans ve Türkler arasında çok kez el değiştirmiştir. Balatlar Kilisesi Kazı çalışmalarının yapıldığı bölge özellikle 15. yüzyıldan sonra hem Müslüman hem de Gayrimüslim vatandaşların yaşadığı bir mahalle olma özelliği taşımaktadır. 17. yüzyıldan itibaren mahalle nüfusu daha çok Gayrimüslimlerin oluşturduğu bir yapıya bürünmüştür. 18. yüzyıldan itibaren buradaki manastırın çevresinde Rum Ortodoks Hristiyan Cemaati din adamlarının ve halktan kişilerin gömüldüğü bir mezarlık alanı olarak kullanılmış olup, 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar bu işlevini sürdürmüştür. Balatlar Kilisesi kazı çalışmalarında Roma, Bizans ve Osmanlı gibi farklı dönemlere ait çok sayıda cam buluntular ele geçirilmiştir. Bu buluntular arasında Geç Osmanlı dönemine tarihlenen cam bilezikler önemli bir yer tutmaktadır. Tümü mezar buluntusu olan bu bilezikler sıcak cam şekillendirme teknikleriyle üretilip, bezenmiştir. Sıcakken şerit haline getirilip çekilerek uzatılan camın bir halka oluşturacak biçime getirilmesi ve birleşen kısımlarının bir alet yardımıyla sıkıştırılmasıyla yapılmışlardır. Kırıntı bezemeli bilezikler, göz boncuğu bezemeli bilezikler, dalga bezemeli bilezikler, spiral şeritli bilezikler, burma bilezikler ve bezemesiz sade bilezikler olmak üzere 6 farklı tipte üretilmişlerdir. Cam bilezikler kendi aralarında yuvarlak, üçgen, dikdörtgen veya D kesitli olarak 4 gruba ayrılmaktadır. Çapları 4 ile 12 cm arasında değişmektedir. Saydam ve mat görünümdeki cam bilezikler mavi, yeşil, sarı, beyaz ve renksiz olarak üretilmiş olup hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından kullanılmışlardır.

25.ULUSLARARASI ORTAÇAĞ VE TÜRK DÖNEMİ KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI
LATE OTTOMAN PERIOD GRAVE FINDS GLASS BRACELETS FROM THE SİNOP BALATLAR CHURCH EXCAVATION

Yazarlar:
Serra KANYAK Gülgün KÖROĞLU
Yayın Yılı:
2022
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-8080-81-0
Özet:
(AI):
Excavations in the building complex known as Balatlar Church, located in the city center of Sinop, have been chaired by Prof. Dr. Gülgün Köroğlu since 2010. The building remains of the Balatlar Church are an imperial bath from the Late Roman Period and were used for different purposes such as churches, monasteries and cemetery areas from the 2nd-3rd century when it was built to the first quarter of the 20th century. The city of Sinop, which has been ruled by different civilizations throughout history, was conquered by the Seljuks in 1084, and the first Turkish period was dominated, and the city changed hands many times between the Byzantines and the Turks. The Balatlar Church Excavation site has been a neighborhood where both Muslim and nonMuslim citizens lived since the 15th century. Since the 17th century, the population of the neighborhood has become mostly non-Muslims. Since the 18th century, it has been used as a cemetery where the Sinop Greek Orthodox Christian community clergy and members of the public were buried around the monastery, and it continued this function until the first quarter of the 20th century. During the excavations of Balatlar Church, many glass finds belonging to different periods such as Roman, Byzantine and Ottoman were found. Among these finds, glass bracelets dating to the Ottoman Period have an important place. These bracelets, most of which are grave finds, were produced with hot glass making techniques. They were made by shaping the glass, which is stretched into a strip and stretched while hot, to form a ring and pressing the end parts with a tool. They are produced in 6 different types: prunt-decorated bracelets, eye-bead-decorated bracelets, wave-decorated bracelets, spiral band bracelets, twisted bracelets and plain, undecorated bracelets. Plain bracelets are also divided into 4 groups as round, triangular, rectangular and D-sectioned. These bracelets, ranging in diameter from 4 cm to 12 cm and produced in a variety of colors such as opaque and transparent; blue, green, yellow, white and colorless are made for both children and adults.