image
images
II. ULUSLARARASI SELÇUKLU TARİHİ COĞRAFYASI İRAN SEMPOZYUMU TAM METİN BİLDİRİ KİTABI-I
Endülüslü Bir Âlimin Gözünden Büyük Selçuklu Sultanları ve Devlet Adamları
Yazarlar:
Tuğba ŞAHBAZ ALTINSOY
Yayın Yılı:
2023
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-6802-52-0
Özet:
Endülüslü bir âlim olan ve Müslüman coğrafyanın birçok bölgesinde bulunan Muhammed b. Velîd et-Turtûşî (ö. 520/1127), Sirâcu’l-mülûk adlı eserinde Hz. Muhammed (ö. 11/632), Hulefâ-yı Râşidîn, Emevî ve Abbâsî Halifeleri ve Endülüs’teki yöneticilerin hayatlarından örneklerle bir hükümdarın karakterinde bulunmasını gerekli gördüğü özelliklerle birlikte yönetim için sahip olması gereken niteliklere yer vermiştir. Turtûşî bu devlet adamlarının yanı sıra İskender (ö. m.ö. 323), Seyf b. Zîyezen (ö. 575 [?]) ve Alparslan (ö. 465/1072) gibi hükümdarları kendisinin ideal hükümdar isimleri arasında zikrederek onların yaşamlarından kesitler sunmuştur. Muhammed b. Velîd et-Turtûşî, Selçuklu Devleti hakimiyeti altında yaşamamıştır. Fakat Melikşah (ö. 485/1092) devrinde Bağdat’a gitmiş ve burada Nizâmiye Medresesi’nde kısa bir süre eğitim almıştır. Bu sebeple eserinde Nizâmülmülk’ün (ö. 485/1092) yönetiminden ve Nizâmiye medreselerinden bahsetmektedir. Turtûşî, Alparslan dönemini görmemiş olsa da Malazgirt Savaşı’ndan söz ederek Alparslan’ın seçkin bir hükümdar olarak yönetim biçimine ve bir komutan olarak savaşta kullandığı yönteme yer vermiştir. Eserde Berkyaruk (ö. 498/1104) ve Muhammed Tapar (1105-1118) hakkında herhangi bir bilgiye değinilmemesine rağmen, Sultan Sencer’in (ö. 552/1157) veziri ile yaşadığı bir olaydan söz edilmiştir. Çalışmamızda Turtûşî’nin Selçuklu sultanlarının hayatlarından örneklere hangi bağlamda yer verdiği konu edinilecektir. Ayrıca onun vermiş olduğu bu örneklerle anlatmak istediği asıl konu tespit edilmeye çalışılacaktır. Özellikle Turtûşî’nin detaylıca aktardığı Malazgirt Savaşı anlatısında mücadelenin diğer Müslüman âlimlerin anlatılarıyla benzerliği ve farklılığı ortaya konularak Turtûşî’nin Selçuklu algısı ve bu algının oluşmasındaki altyapı tartışılacaktır.
Anahtar Kelime (AI):
II. International Seljuk Historical Geography Symposium FULL TEXT BOOK-I
Yazarlar:
Tuğba ŞAHBAZ ALTINSOY
Yayın Yılı:
2023
Yayıncı:
Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
Dil:
ISBN:
978-625-6802-52-0
Özet:
(AI):
An Andalusian scholar, Muhammad b. Velīd at-Turtūshī (d. 520/1127) who lived and travelled many parts of the geography where Muslims live, in his work Siraj al-Muluk, with examples from the lives of Prophet Muhammad (d. 11/632), Rashidun Caliphs, Umayyad and Abbasid Caliphs and rulers in Andalusia, he gave place to the qualities that he deems necessary to have in the character of a ruler, as well as the qualities that he ought to have for administration. In addition to these statesmen, at-Turtūshī mentioned the rulers such as Alexander the Great (d. 323 BC), Seyf b. Zīyezen (d. 575 [?]) and Alp Arslan (d. 465/1072) among his ideal rulers and presented sections from their lives. Muhammad b. Velīd at-Turtūshī did not live under the rule of the Seljuk State. However, he went to Baghdad during the reign of Malik-Shah (d. 485/1092) and studied there for a short time at the Nizamiyyah Madrasah. Therefore, he mentions the activities of Nizam al-Mulk (d. 485/1092) as a vizier and the Nizamiyyah Madrasahs in his work. at-Turtūshī had not seen the period of Alp Arslan, however, he mentioned the Battle of Manzikert and included Alp Arslan’s management style as a distinguished ruler and the method he used in the war as a commander. Although no information about Berkyaruq (d. 498/1104) and Muhammed Tapar (ö. 511/1118) is mentioned in the work, it is cited about a situation that Sultan Sanjar (d. 552/1157) had with his vizier. In our study, it will be discussed in which context at-Turtūshī gave examples from the lives of the Seljuk sultans. In addition, it will be tried to determine the main subject that he wants to tell with these examples. Particularly, at-Turtūshī s perception of the Seljuks and the background in the formation of this perception will be discussed by revealing the similarity and differences of the narratives of other Muslim scholars in the narrative of the struggles in the Battle of Manzikert, which at-Turtūshī conveys in detail
Anahtar Kelimeler:
(AI):