11. Uluslararası Dil, Edebiyat Ve Kültür Araştırmaları Kongresi
Yusuf Has Hacib‟in Nitelikli Okur Arayışı
Yayıncı:
Saybilder Yayınevi
Disipline:
Kültür ve Medya Çalışmaları
Özet:
Türk kültürünün önemli yapı taĢlarından olan Kutadgu Bilig, dilbilgisine yönelik barındırdığı malzeme yönüyle birçok çalıĢmaya konu edilmiĢtir. Eser, Türk edebiyatında ilk siyasetname olarak kabul edilmekle birlikte birçok disipline veri sunmasıyla da anlam kazanır. Bu bağlamda eserin biçimsel yönüne iĢaret eden dilbilgisi çalıĢmalarının yanında içerik çözümlemeleriyle de desteklenmesi gerekmektedir. Bilindiği gibi Kutadgu Bilig içeriği ve derin yapısıyla Karahanlı dönemi Türk entelektüel yaĢamına iliĢkin önemli göndermeler içerir ve bu yönüyle aynı zamanda toplumu yansıtan bir ayna olarak değerlendirilebilir. Eserde ülküsel birey ve toplum modelinin sınırları çizilirken aynı zamanda kimi göndermelerle okurda bulunması gereken nitelikler doğrudan ya da dolaylı olarak imlenmiĢtir. Ġdeal insanda bulunması gereken akıl, bilgi, zekâ, erdem gibi kavramlar aynı zamanda okurun da taĢıması gereken niteliklerdir. Bu durum, Yusuf Has Hacib"in eser, birey ve okur düzleminde kurmuĢ olduğu ülküsel yapının göstergelerinden biridir. Bu çalıĢmada, zekâ ve etik değerlerin kesiĢim alanında konumlandırılan Kutadgu Bilig"deki nitelikli okur arayıĢı, özellikle Umberto Eco"nun çizmiĢ olduğu kuramsal çerçeve bağlamında ele alınacaktır.