0.0

Liberty Publications

Osmanlı’da her türlü konuda fetvâ verilmiş ve bu konular arasında kadıların rüşvet alma ve uygunsuz durumlara bulaşma durumları da yer almıştır. Osmanlı’da kadı çok önemli ve hassas bir devlet görevlisi olup taşralarda devletin adeta vatandaşla tanışıp görüşen yüzü olmuştur. Bu durumda bu görevlinin yaptığı bir uygunsuzluk veya yolsuzluk devletin vatandaş nezdindeki güven ve itibarını sarsabilmiştir. Bu sebeple kadılar hakkında taşralardan merkeze yazılan toplu şikayet dilekçeleri hiç eksik olmamıştır. Osmanlı’da kadı bugünkü hakim, savcı, belediye başkanı, millî eğitim müdürü gibi birçok görevi tek başına yürüten geniş yetkili bir görevliydi. Dolayısıyla yaptığı bir hata birçok kesimi etkilemekte ve direkt devlete mal olmaktaydı. İşte bundan dolayı Osmanlı’da kadıların hatalı uygulamaları ile ilgili çok sayıda fetvâ sorulmuş ve verilen cevaplarda böyle kadıların hak ettiği cezalar şiddetli bir dille dile getirilmiştir. Bu tebliğin de konusu böyle bir kadı hakkında sorulmuş fetvâ olup bu fetvânın manzum sorulmuş olması ise ayrı bir öneme sahiptir. Çünkü bu fetvâda rüşvet alan bir kadının uygunsuz durumu şiir yoluyla daha çarpıcı ve eleştirel biçimde sorulmuş ve verilen cevap da buna uygun biçimde iğneleyici ve özlü biçimde verilmiştir. Bu fetvâda ayrıca, bu kadıdan önce görev yapan kadının adil ve güzel uygulamaları da ortaya konularak aralarında bir karşılaştırma yapılmıştır. Tebliğimizde bu manzum fetvâ analitik biçimde incelenerek tanıtılacaktır.

2025

Muhittin ELIAÇIK