image
images
0.0
TÜRKİYE'DE ALARA ÇAYI ALT HAVZASI’NDA HİDROLOJİK KAVRAMSAL MODELLER KULLANILARAK GÜNLÜK AKIM TAHMİNİ
Yazarlar:
Cenk SEZEN
Yayın Yılı:
2025
Yayıncı:
Liberty Publications
ISBN:
979-8-89695-034-9
Özet:
Hidrolojik döngüdeki değişkenlerin doğru simülasyonu, aşırı olaylara karşı önlem alınması ve su kaynakları yönetimi etkinliğinin geliştirilmesi için önemlidir. Bu çalışmada, Génie Rural à 5 paramètres Journalier (GR5J) ve Xinanjiang hidrolojik kavramsal modelleri günlük yağış-akış modellemesi için Türkiye’de Alara Çayı alt havzasında uygulanmıştır. Kalibrasyon sürecinde model parametrelerinin belirlenmesi için genetik algoritma (GA) kullanılmıştır. Modellerin performansı kalibrasyon ve test dönemleri için araştırılmıştır. Modelleme performansını karşılaştırmak için Nash-Sutcliffe verimlilik katsayısı (NSE), Kling-Gupta verimlilik indeksi (KGE), uyum indeksi (d) ve hataların ortalama kare kökü (RMSE) değerlendirme metrikleri uygulanmıştır. Ayrıca, modelleme performansını değerlendirmek için hidrograflar, aşmama olasılığı grafikleri, saçılma diyagramları ve 30 günlük hareketli ortalama grafikleri de kullanılmıştır. Xinanjiang modeli kalibrasyon ve test periyotları için GR5J modelinden daha iyi simülasyon sonuçları vermiştir. Her iki modelin performansı kalibrasyon aşamasında test aşamasına göre daha iyidir. Xinanjiang modeli GR5J modeline göre düşük akım değerlerini daha doğru simüle etmiştir. Ancak her iki model de Alara çayı havzasında aşırı akımları yeterince iyi şekilde simüle edememiştir. Bu çalışma, farklı modelleme yaklaşımlarının uygulanmasının aşırı olayların simülasyonu konusunda modelleme performansındaki değişikliklerin gözlenmesinde yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Anahtar Kelime (AI):
Kavramsal; günlük; aşırı olaylar; yağış-akış
Türkiye.
6TH INTERNATIONAL ISTANBUL CURRENT SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS
DAILY STREAMFLOW FORECASTING USING THE HYDROLOGICAL CONCEPTUAL MODELS IN ALARA ÇAYI SUBBASIN IN TÜRKIYE
Yazarlar:
Cenk SEZEN
Yayın Yılı:
2025
Yayıncı:
Liberty Publications
ISBN:
979-8-89695-034-9
Özet:
(AI):
Accurate simulation of variables in the hydrological cycle is important for taking action against extreme events and improving water resource management efficiency. In this study, the Génie Rural à 5 paramètres Journalier (GR5J) and Xinanjiang hydrological conceptual models were implemented for daily rainfall-runoff modelling in Alara Çayı sub-basin in Türkiye. The genetic algorithm (GA) was used to determine the model parameters in the calibration process. The performance of the models was investigated for the calibration and testing periods. The Nash-Sutcliffe efficiency (NSE), Kling Gupta efficiency (KGE), index of agreement (d), and root mean square error (RMSE) evaluation metrics were applied to compare the modelling performance. The hydrographs, non-exceedance probability graphs, scatter diagrams, and 30-days rolling mean graphs were also used to evaluate the modelling performance. The Xinanjiang model yielded better simulation results than the GR5J model in the calibration and testing periods. The performance of both models is better in the calibration period than in the testing period. The main difference in modelling performance is that the Xinanjiang model simulated low flows more accurately than the GR5J model. However, neither model could simulate extreme flow well enough in the Alara Çayı basin.This study showed that implementing different modelling approaches could help observe the changes in modelling performance regarding simulating extreme events.
Anahtar Kelime :
Conceptual; daily; extreme events; rainfall-runoff; Türkiye.